تاثیر سرریز تحقیق و توسعه بر بهره وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه ای ایران

تحقیق و توسعه در طی دو دهه ی اخیر به عنوان مهم ترین روش های پیشرفت سریع تکنولوژی و تقویت هسته رقابت پذیری و نوآوری صنایع تولیدی، مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان رشد قرار گرفته است، به طوری که هدف از پژوهش حاضر ارزیابی سرریز های تحقق و توسعه بر بهره وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه ای ایران با استفاده از داده های تابلویی در دوره زمانی 1379-1386 است. در این پژوهش از اطلاعات آماری سطح صنایع کارخانه ای ایران و انباشت تحقق و توسعه صنایع داخلی و انباشت تحقق و توسعه خارجی و واردات 15 شریک تجاری ایران در 19 کد isic دو رقمی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد اثر موجودی سرمایه انسانی، انباشت تحقق و توسعه خارجی، انباشت تحقق و توسعه داخلی، اثر متقابل واردات و انباشت سرمایه تحقق و توسعه خارجی به ترتیب بیش ترین تاثیر مثبت و معنی دار را بر بهره وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه ای ایران دارد. هم چنین برخلاف نظریه های مرسوم رشد اقتصادی که تاکید بر نقش سرمایه انسانی متخصص و آموزش دیده در جذب و انتشار سرریز های تکنولوژی خارجی برتر دارد، در این پژوهش اثر متقابل سرمایه انسانی و انباشت سرمایه تحقق و توسعه خارجی تاثیر منفی بر بهره وری کل عوامل تولید صنایع کارخانه ای ایران دارد که علت این اثر منفی را می توان در تناقض میان آموزش، تخصص و مهارت سرمایه انسانی صنایع ایران با تکنولوژی سرریز شده خارجی دانست، از این رو سرمایه انسانی در جذب و بومی سازی سرریز های تحقق و توسعه چندان موفق نبوده است.